Q. अस्बेस्तोस काय आहे ?

नैसर्गिकपणे येणार्या तंतुमय गारगोटी खनिजला अस्बेस्तोस हे नाव दिलेले आहे जे त्यांच्या उपयुक्त गुणधर्म आहेत जसेकी थर्मल पृथक् रासायनिक आणि थर्मल स्थिरता, आणि उच्च ताणासंबंधीचा शक्ती म्हणून अस्बेस्तोस सामान्यतः थर्मल पृथक्, आग अवरोधक आणि इमारत साहित्य एक अकौस्टिक विद्युतरोधक म्हणून वापरले जाते. अस्बेस्तोस तंतू मजबूत आहेत आणि त्यांना उष्णता प्रतिरोधक गुणधर्म आहेत. हा सहसा फरशा, पाइप आणि पृथक् भांडे आढळतो हा स्ट्रक्चरल तुळ्या आणि फारशा वर उडतो. हे तंतुमय गारगोटी खनिजे गटासाठी एक सर्वसामान्य नाव आहे.

Q. अस्बेस्तोसचे किती विविध प्रकार आहेत ?

सहसा अस्बेस्तोसचे सहा विविध प्रकार आहेत जे व्यावसायिक उत्पादित क्रिसोटाइल मध्ये आढळले आहेत. पांढरा अस्बेस्तोस साधारण आहे, तर अमोसाइट (ब्राऊन अस्बेस्तोस) आणि क्रोसिडोलाइट (ब्लू अस्बेस्तोस) अस्बेस्तोस इतर सामान्य प्रकार आहेत. तो नैसर्गिकरित्या येणार्या आहे आणि जगभरातील बहुतांश देशांमध्ये आढळू शकते. अस्बेस्तोस सर्वात जास्त सोव्हिएत युनियन, कॅनडा (व्हाइट अस्बेस्तोस), दक्षिण आफ्रिका (ब्राऊन अस्बेस्तोस), आणि ऑस्ट्रेलियन (ब्लू अस्बेस्तोस) येते आढळले आहेत.

Q. आम्ही अस्बेस्तोस पासून उत्पादने कसे तयार करतो ?

अस्बेस्तोस सहसा ग्राउंड पासून ओपन कास्ट पद्धतिने खणला जातो कच्चा माल अतिशय खडबडीत आहे आणि जुनी लाकूड दिसते. हे नंतर प्रक्रिया करून मऊ आणि हलका तंतू मध्ये शुद्ध केले जाते. अस्बेस्तोस सिमेंट मध्ये 10-15% अस्बेस्तोस तंतू असतात.

Q. अस्बेस्तोस धोकादायक का आहे ?

अस्बेस्तोस सूक्ष्म तंतू समूहने बनलेले आहे जेव्हा ते हवेत पसरतात ते एअरबोर्न होतात. हे तंतू हवेत मिसळतात आणि फुफ्फुसे, वैद्यकीय समस्या निर्माण करू शकते. जास्तीत जास्त अस्बेस्तोस श्वसनाने जास्त धोका निर्माण होऊ शकतो.

Q. अस्बेस्तोस च्या सानिध्याने कोणते रोग होऊ शकतात ?

हा एक फुफ्फुसाचा रोग आहे जो प्रथम नौदल जहाजे कामगार मध्ये आढळला होता. अस्बेस्तोस तंतू च्या श्वासाने ते फुफ्फुस मध्ये अडकले जातात. शरीर आम्ल उत्पादन तंतू विरघळणे प्रयत्न करते. हे ऍसिड, आसपासच्या मेदयुक्त घट्ट करू शकते. या मेदयुक्त चे परिणाम गंभीर होऊ शकतात कि फुफ्फुसे कार्य करू शकत नाही. सुप्त कालावधी (रोग विकसित होण्यासाठी तो वेळ) अनेकदा 25-40 वर्षे आहे. मेसोथेलोमा हा प्लेउरा(फुफ्फुसाचा आणि छाती पोकळी बाह्य अस्तर) चा कर्करोग आहे . हा कर्करोग चमत्कारिक आहे कारण हा फक्त अस्बेस्तोस च्या संसर्गाने होतो. सुप्त कालावधीत अनेकदा 15-30 वर्षे आहे. फुफ्फुसांचा कर्करोग देखील अस्बेस्तोस झाल्याने देखील होऊ शकते आणि सुप्त कालावधी 15-30 वर्षे आहे.

Q. अस्बेस्तोस हा केव्हा धोका होऊ शकतो ?

अस्बेस्तोस नेहमी त्वरित धोका होत नाही. जेव्हा अस्बेस्तोस असलेली पदार्थ पसरतात किवा खराब होतात तेव्हा धोका निर्माण होतो. साहित्य खराब होतात तेव्हा तंतू वेगळे होतात आणि संसर्ग होऊ शकतात.

Q. अस्बेस्तोस संदर्भात न्यायालयीन स्थिती काय आहे ?

अस्बेस्तोस वापर, विशेषत: पश्चिम अनेक देशांमध्ये बंदी घालण्यात आली. अमेरिका, अस्बेस्तोस प्रथम घातक वायू प्रदूषणाच्या एक नियमन करणे. एक अंदाज आहे की, 20 व्या शतकात 100 दशलक्ष अमेरिकन कामाच्या ठिकाणी अस्बेस्तोस उघड करण्यात आले. जवळपास ७० कंपन्यांनी आधाय ११ नुसार दावे दाखल केले आहे. १९७० पासून अमेरिकन न्यायालयात दाखल करण्यात आलेल्या दावे माडे ६% हे प्रतिवर्षी अस्बेस्तोस संबंधित होते. पण तो देखील अनेक प्रकरणांमध्ये अस्बेस्तोस दावा फसवा आहे हा अनेकांनी विश्वास ठेवला आहे.पण एका अभ्यास नुसार अस्बेस्तोस दाव्या वरील अर्ध्या पेक्षा कमी पैसे हा जखमी पक्षला गेला, मुखत्यार शुल्क आणि प्रशासकीय खर्च विरोध म्हणून.